Er zijn veel landen in de wereld waar mediaorganisaties moeten opereren in een conflictsituatie. Het is essentieel dat ze hun werk kunnen blijven doen, omdat de media een belangrijke rol kunnen spelen bij het oplossen van conflicten. Mensen zijn gemakkelijk te manipuleren als ze geen toegang hebben tot neutrale en onafhankelijke informatie. De media kunnen mensen informatie verstrekken die hen kan beschermen en hen kan helpen weloverwogen beslissingen te nemen.
Conflictgebieden zijn een uitdagende en bedreigende omgeving voor media en journalisten. De strijdende partijen proberen vaak het werk van onafhankelijke journalisten te bemoeilijken. De vijandige houding van veel autoriteiten ten opzichte van de media kan de onafhankelijke berichtgeving belemmeren, bijvoorbeeld door pogingen om insiders in mediaorganisaties om te kopen of valse informatie te verstrekken. Soms worden media gecensureerd of leidt intimidatie tot zelfcensuur. Naast fysieke veiligheidsrisico's zoals bedreigingen en detentie, is er ook digitale onveiligheid. Journalisten zijn vaak niet in staat om de juiste veilige tools en platforms te gebruiken, wat ertoe kan leiden dat privégegevens van henzelf of hun bronnen openbaar worden gemaakt.
In een conflictsituatie kunnen de media een neutrale partij zijn die context en onpartijdige informatie biedt. Waar er een gebrek is aan onafhankelijke media en informatie, zijn burgers afhankelijk van tot verdeeldheid zaaiende verhalen of propaganda. Media kunnen worden gebruikt om valse informatie en geruchten te verspreiden, en kan spanningen creëren bij strijdende partijen en andere belanghebbenden in het conflict. Daarom is Free Press Unlimited er met name in conflictgebieden op gebrand om ervoor te zorgen dat (burger)journalisten kennis hebben van ethische en professionele journalistieke normen, en zich daaraan houden. Er is een focus op media in de rol van peacebuilder, met als taak een platform te bieden voor dialoog.
Free Press Unlimited werkt in landen waar (gewapend) conflict heerst, zoals DRC Congo, de Koerdistan regio in Irak, Syrië en Zuid-Soedan. In deze landen hebben we als doel ervoor te zorgen dat mediaorganisaties en journalisten nauwkeurige, evenwichtige, tijdige en relevante informatie aan het publiek verstrekken. Op deze manier kunnen burgers weloverwogen beslissingen nemen over hun eigen toekomst en over de ontwikkeling van hun samenleving, en wordt een dialoog opgestart wat vaak leidt tot meer wederzijds begrip.
Hiervoor versterken we de professionele journalistiek in het land, maar we bieden ook praktische oplossingen om mediaorganisaties operationeel te houden. In de Centraal-Afrikaanse Republiek bijvoorbeeld, waar er regelmatig conflicten zijn tussen christenen en de moslimminderheid, heropenen we radiostations die geplunderd zijn en ondersteunen we hen om de rol van verbinder op zich te nemen door een plek te creëren voor dialoog.
Het kan erg vermoeiend en stressvol zijn om als journalist te werken in een repressieve omgeving. Ze worden dagelijks geconfronteerd met bedreigingen en belemmeringen in hun werk. Om een goede (mentale) gezondheid te behouden, kan het heel prettig zijn om even uit die drukkende omgeving weg te kunnen. Hiervoor heeft Free Press Unlimited shelter cities ondersteund met advies en bemiddeling. Een shelter city is een lokaal initiatief dat plek biedt aan journalisten om op adem te komen. Costa Rica, dat op de 5e plaats staat in de Press Freedom Index, is bijvoorbeeld een veilige haven in Midden-Amerika. Journalisten uit het veel repressievere buurland Nicaragua kunnen tijdelijk in een shelter city in Costa Rica verblijven en werken om wat verlichting te krijgen.
Als het voor onafhankelijke media onmogelijk is om vanuit eigen land te verslag te doen, faciliteert Free Press Unlimited soms verslaggeving vanuit ballingschap, zoals bijvoorbeeld bij Radio Tamazuj. Het werd voor hen onmogelijk om vanuit hun land Zuid-Soedan te rapporteren, dus verhuisden ze met steun van Free Press Unlimited naar een ander Afrikaans land. Nu kunnen ze een belangrijke bron van betrouwbare informatie over de situatie in Zuid-Soedan blijven. Free Press Unlimited werkt er ook aan om onafhankelijke media operationeel te houden door ervoor te zorgen dat ze toegang hebben tot tools om zichzelf (digitaal) te beschermen en over de vereiste apparatuur en distributiekanalen beschikken om informatie te verstrekken aan burgers.
Een ander goed voorbeeld is ons werk in het door oorlog verscheurde Syrië. Hier hebben we het Ethical Charter for Syrian Media (ECSM) opgezet, een Syrische vereniging die tot doel heeft de weinige Syrische mediaorganisaties die nog steeds actief zijn, in staat te stellen het journalistieke beroep ethisch en professioneel uit te oefenen. De effecten van het ECSM zijn al zichtbaar: berichten van de aangesloten persagentschappen, kranten, radio-omroepen en nieuwssites zijn betrouwbaarder, onafhankelijker en kritischer geworden. Dit is cruciaal om de complexe situatie in Syrië enigszins te kunnen begrijpen.
Wanneer je leeft te midden van extreem oorlogsgeweld kan betrouwbaar nieuws je leven redden. In Oost-Congo wordt nog steeds gevochten. Betrouwbare...
Wat als je leeft in een land met oorlog? Wat als radiostations zijn afgebrand waardoor onafhankelijk nieuws niet meer te verkrijgen is? Wat als er...
Dabanga is een onafhankelijke, Soedanese nieuws- en informatiezender. Dabanga, opgericht in 2008 om verslag uit te brengen over de crisis in Darfur...