De Investigative Unit van Free Press Unlimited: gerechtigheid voor vermoorde journalisten
Elke week wordt ergens ter wereld een journalist vermoord, wegens het aan het licht brengen van corruptie, machtsmisbruik of georganiseerde misdaad. In bijna 80 procent van de gevallen blijven de daders ongestraft. Deze straffeloosheid vormt een directe bedreiging voor persvrijheid en democratie.
Op de Internationale Dag tegen Straffeloosheid van Geweld tegen Journalisten (2 november 2025) herdenken we de journalisten die zijn vermoord voor hun werk. Maar het is ook een moment om te benadrukken dat gerechtigheid nog altijd mogelijk is. Het onderzoeksteam van Free Press Unlimited, The Investigation Unit, onderzoekt sinds 2021 onopgeloste zaken van vermoorde journalisten van over de hele wereld: van de Filippijnen, Mexico, Brazilië tot in Pakistan. Het doel? Het vinden van nieuw bewijs, de zaak heropenen bij de lokale politie en gerechtigheid voor de slachtoffers, hun familie en de hele journalistieke gemeenschap.
Onderzoek dat verschil maakt
Alleen al in de eerste vier jaar na de oprichting onderzocht de Investigation Unit 17 zaken, waarvan zeven hebben geleid tot diepgravende onderzoeksrapporten. Deze onderzoeken kregen in meerdere landen een concreet gevolg. Van het herinvoeren van arrestatiebevelen tot nieuwe rechtsprocedures en internationale druk op regeringen om hun verplichtingen na te komen.
Zo leidde het onderzoek naar de moord op Gerry Ortega, een Filipijnse journalist die corruptie aan het licht bracht, tot nieuwe juridische stappen tegen de vermeende opdrachtgever van de moord, voormalig gouverneur Joel T. Reyes.
“Het bewijs tegen Reyes is overweldigend, maar hij is erin geslaagd om de rechtsgang te dwarsbomen en te vertragen,” zegt Jos Bartman, Hoofd onderzoeker bij de Investigation Unit. In augustus dit jaar werd Reyes veroordeeld voor 11 gevallen van corruptie. “De veroordeling van Joel T. Reyes is een erkenning van het belang van het werk van Gerry Ortega, een journalist die verslag deed van corruptie door Joel T. Reyes en als gevolg daarvan werd vermoord. Het onderstreept de dringende noodzaak om verantwoording af te leggen voor de moord op Gerry Ortega.” laat Bartman weten.
→ Meer weten over de zaak van Gerry Ortega? Lees het volledige interview met Jos Bartman hier.
In Pakistan leidde werk van het team tot de heropening van het onderzoek naar de moord op journalist Zubair Mujahid. In Brazilië bracht het rapport over Pedro Palma nieuwe getuigenverklaringen en bewijsmateriaal aan het licht. En in Griekenland resulteerde de inzet voor Sokratis Giolias in internationale druk van de Raad van Europa op de Griekse autoriteiten.
De impact van ons onderzoek
De afgelopen jaren heeft de Investigative Unit niet alleen individuele zaken onderzocht, maar ook nieuwe strategieën ontwikkeld om gerechtigheid af te dwingen. Samen met families, lokale journalisten en juristen verkende we alternatieve juridische routes, zoals het symbolische People’s Tribunal on the Murder of Journalists, waar staten publiekelijk ter verantwoording werden geroepen.
Deze successen laten zien dat aanhoudend onderzoek écht verschil kan maken. Zelfs jaren na de misdaad. Dat maakt de Investigative Unit een waardevol onderdeel van Free Press Unlimited: een internationaal onderzoekscentrum dat journalistieke moorden onderzoekt, bewijs verzamelt en daarvoor samenwerking aangaat met justitie, journalisten en maatschappelijke organisaties wereldwijd.
Het werk gaat door in turbulente tijd
Het werk gaat door in een tijd waarin geweld tegen journalisten opnieuw toeneemt. Sinds oktober 2023 zijn minstens 240 journalisten gedood in de bezette Palestijnse gebieden, Israël en Libanon. In Soedan blijft de ruimte voor onafhankelijke verslaggeving extreem beperkt. En op zoveel andere plekken, waar journalisten doelwit zijn; thuis, op hun werk, op straat - simpelweg omdat ze hun werk doen.
De boodschap van de video die we op de International Day to End Impunity for Crimes Against Journalists delen is duidelijk:
“Every reopened case, every new finding, is proof that change is possible. On this 2nd of November, we stand with those who seek the truth and help fight impunity for crimes against journalists.”
- Jasmijn de Zeeuw, juridisch adviseur en onderzoeker bij Free Press Unlimited
In een tijd waarin persvrijheid onder druk staat, moeten we de waarheid najagen en de daders van moorden op journalisten terechtstellen. Alleen zo krijgen we gerechtigheid.
Meer weten over het werk van de Investigative Unit? Lees meer via:
