Moldavië
Moldavië staat nu op de 40e plaats op de RSF Press Freedom Index, terwijl het land een jaar geleden nog op de 89e plaats stond. Het lijkt dus te verbeteren, maar toch zijn er nog vele zaken die de persvrijheid negatief beïnvloeden. In Moldavië worden vrijheid van meningsuiting en onafhankelijke media zwaar ondermijnd door propaganda en valse informatie.
Om te begrijpen wat er gebeurt met de vrijheid van meningsuiting en media in Moldavië, moet je het effect van de chronische politieke instabiliteit in Moldavië, de buitensporige invloed van de oligarchen en de macht van de Kremlin-propaganda op de bevolking in overweging nemen. In de afgelopen jaren zijn propaganda en de verspreiding van valse informatie toegenomen, terwijl professionele en objectieve (massa) media met grote beperkingen worden geconfronteerd en worden gemarginaliseerd.
Een media landschap met vele beperkingen
De mediakanalen van Moldavië zijn enigszins divers maar extreem gepolariseerd. De concentratie van eigenaarschap bij slechts enkele personen en het gebrek aan redactionele onafhankelijkheid zijn grote uitdagingen. Uit onderzoek blijkt dat meer dan 70% van de media in handen is van enkele politieke partijen en zakenlieden met politieke connecties. Het media-imperium gebouwd door voormalig miljardair en baas van de Democratische Partij, Vladimir Plahotniuc, heeft zijn invloed verloren, maar is snel vervangen door een mediagroep die gelieerd is aan de rivaal van de Democratische Partij, de pro-Russische Partij van Socialisten.
Opiniepeilingen tonen ook toenemende steun voor een pro-Russische oriëntatie, en Vladimir Poetin is inmiddels de populairste politicus onder Moldaviërs is geworden. Terwijl mediakanalen met elkaar in de clinch liggen als gevolg van de politieke strijd, blijft het gebrek aan onafhankelijkheid van de regelgevende omroepinstantie een bron van zorg.
Veiligheid
Het aantal gevallen van aanvallen op journalisten in de Republiek Moldavië is toegenomen, na een verontrustende trend van intimidatie in de afgelopen jaren. Politici en autoriteiten intimideren en vallen journalisten vaak lastig, terwijl het steeds terugkerende probleem van beperkte toegang tot informatie tijdens de Covid-19-pandemie verergerde.
De redactionele lijn van de toonaangevende media sluit nauw aan bij de politieke en zakelijke belangen van hun eigenaren, een probleem dat vooral opvalt tijdens verkiezingscampagnes. Politici zijn nu dol op online media en proberen daar hun invloed uit te oefenen, zowel voor financieel als politiek gewin.
De maatregelen die zijn genomen om de Russische propaganda tegen te gaan, missen nog steeds een systematische aanpak. Een aanpak die internationale inspanningen combineert met wetgeving, economische handelingen, en toezicht door het maatschappelijk middenveld. De Media Freedom Coalition en het International Partnership on Information and Democracy behoren tot de meest opvallende initiatieven om deze complexe situaties aan te pakken.
Free Press Unlimited’s partners
Free Press Unlimited ondersteunt onafhankelijke redacties die actief zijn in Chișinău, de hoofdstad van het land. Ziarul de Garda (ZDG) is de eerste onderzoekskrant van Moldavië die verslag doet van de grote corruptie intriges van het land. De publicaties van ZDG, ook wel bekend als de 'Moldovan Guardian', hebben meer dan eens geleid tot ontslag en arrestaties van functionarissen. Daarnaast behandelt het in Chișinău gevestigde online nieuwscentrum Newsmaker.md Moldavisch nieuwsthema’s met een focus op beleid en het ontmaskeren van desinformatie.
Foto: Wulf Willis.
